شاید تا حالا چندان به این موضوع دقت نکرده‌اید که چیدمان سوپرمارکت تاثیر زیادی روی افزایش فروش و جذب مشتری دارد. نحوه قرارگیری قفسه‌های فروشگاه، مسیر حرکت خریداران، نحوه چیدن کالاهای پرفروش و استفاده درست از نور و رنگ، همگی می‌توانند به طور غیرمستقیم، روی تصمیم نهایی خریدار تأثیر بگذارند. بسیاری از سوپرمارکت‌های موفق با بهره‌گیری از اصول علمی و تجربی چیدمان، توانسته‌اند فروش خود را چند برابر کنند.
ما هم در این مقاله از ویرا پوز، نگاهی موشکافانه و کاربردی، به بررسی مهم‌ترین اصول چیدمان سوپرمارکت داشته‌ایم تا به شما در نحوه چیدن قفسه‌ها و قرار دادن محصولات برای تجربه فروش بیشتر، کمک کنیم.
چرا چیدمان سوپرمارکت مهم است؟
چیدمان فروشگاه صرفا به اضافه کردن جلوه‌های بصری محدود نمی‌شود. چیدمان حرفه‌ای و بر اساس اصول روانشناسی و فنی، می‌تواند به ابزاری قدرتمند و استراتژیک برای افزایش فروش، استفاده بهینه از فضا و هدایت رفتار مشتری‌ها تبدیل شود.
با چیدمان هوشمندانه سوپرمارکت، می‌توانید از هر متر از فضای فروشگاه، نهایت بهره را ببرید و نقاط مرده را به کار بگیرید. علاوه این طراحی مسیرهای هدفمند باعث می‌شود مشتری‌ها از بخش‌هایی عبور کنند که محصولات با حاشیه سود بالا یا کالاهای مکمل چیده شده‌اند.
در کل چیدمان جذاب باعث می‌شود مشتری‌ها برای مدت زمان بیشتری در سوپرمارکت بمانند و کالاهای متنوع‌تر و بیشتری ببینند، در نتیجه احتمال خریدهای لحظه‌ای آنها افزایش پیدا کند.
اصول چیدمان سوپرمارکت برای افزایش فروش
بعد از راه اندازی سوپرمارکت قدرت چیدمان اصولی را به هیچ عنوان دست‌کم نگیرید. این اصول می‌توانند حس اعتماد مشتری را افزایش دهند، خرید را راحتتر کنند و مشتری‌های ثابت برای شما دست و پا کنند. در ادامه اصول چیدمان سوپرمارکت را با هم مرور خواهیم کرد:
۱- دسته‌بندی کالاها باید واضح و منطقی باشد
کالاهای سوپرمارکت باید بر اساس نوع و کاربردشان در بخش‌های مشخصی از فروشگاه قرار بگیرند. مثلا، لبنیات، خشکبار، مواد شوینده و تنقلات هر کدام در بخشی جداگانه چیده شوند. این دسته‌بندی باعث می‌شود مشتری‌ها سریع‌تر به کالاهای مورد نظرشان برسند و خرید متمرکز‌تری داشته باشند. همچنین، نظم بصری کالاهای تفکیک شده، حس اعتماد و حرفه‌ای بودن فروشگاه را القا می‌کند.
۲- کالاهای پرتقاضا باید در نقاط قابل دسترس قرار بگیرند
کالاهایی مثل نان، شیر و تخم‌مرغ که تقاضای بالایی دارند، باید در مکان‌هایی قرار بگیرند که مشتری‌ها بدون جست‌وجوی زیاد بتوانند آنها را پیدا کنند. قرار دادن این اقلام در نزدیک درب ورودی سوپرمارکت یا در برابر دید مستقیم مشتری، باعث آسان‌تر شدن روند خرید و افزایش رضایت مشتری می‌شود.
۳- نورپردازی باید با نوع کالا هماهنگ باشند
رنگ‌ها تاثیر بسزایی روی تحریک احساسات و تصمیم‌گیری مشتری دارند. استفاده از رنگ‌های گرم مثل زرد و نارنجی برای بخش میوه و سبزی، حس تازگی و انرژی را منتقل می‌کند. در مقابل، رنگ‌های سرد مثل آبی و سبز برای محصولات لبنی، حس خنکی و آرامش را القا می‌کنند. انتخاب رنگ مناسب می‌تواند رفتار خرید را به خرید جهت‌دهی کند.
۴- محصولات مکمل باید در کنار یکدیگر چیده شوند
قرار دادن کالاهای مکمل در کنار یا روبه‌روی هم باعث افزایش خرید ترکیبی می‌شود. مثلا، شیر و غلات صبحانه، یا سس و پاستا اگر کنار هم قرار بگیرند، احتمال خرید همزمان آنها بالا می‌رود. این چیدمان هوشمندانه، به‌صورت ناخودآگاه ذهن مشتری را به سمت خرید و استفاده همزمان از محصولات هدایت می‌کند و سبد خرید مشتری را بیشتر می‌کند.
۵- روی کالاها، برچسب قیمت بزنید
وجود برچسب قیمت روی کالاها یکی از ساده‌ترین اما مهم‌ترین اصول چیدمان سوپرمارکتی است. این برچسب‌ها باعث می‌شوند مشتری با خیال راحت و بدون پرس‌وجو، قیمت‌ها را ببیند و تصمیم‌گیری راحت‌تری انجام دهد. علاوه بر این، شفافیت در قیمت‌گذاری، حس اعتماد و صداقت را تقویت می‌کند و احتمال خرید مجدد را بالا می‌برد.
از نظر روانی هم، دیدن قیمت‌ها به مشتری حس کنترل و آرامش می‌دهد و استرس خرید را کم می‌کند. در مجموع، برچسب قیمت نه‌تنها به فروش کمک می‌کند، بلکه تجربه خرید مشتری را هم بهتر می‌کند.
۶- کالاهای جدید و تخفیف‌دار باید در نقاط پرتردد قرار گیرند
برای جلب توجه بیشتر مشتری‌ها، کالاهای تازه‌وارد یا تخفیف‌دار باید در نقاطی مثل ورودی فروشگاه، انتهای راهروها یا نزدیک صندوق فروشگاهی قرار داده شوند. این قسمت‌های سوپرمارکت بیشترین میزان تردد را دارند و باعث می‌شوند مشتری‌ها بدون برنامه قبلی، به خرید این کالاها تشویق شوند.
برای آشنایی با بهترین صندوق فروشگاهی بر روی لینک کلیک کنید.
۷- مسیر حرکت مشتری باید بر اساس الگوی U یا L طراحی شود
مشتری‌ها تمایل دارند به‌صورت U یا L شکل در فروشگاه حرکت کنند. طراحی مسیرهای تردد در سوپرمارکت بر اساس این الگو باعث می‌شود مشتری‌ها از بخش‌های بیشتری عبور کنند و کالاهای متنوع‌تری را ببینند. این حرکت هدفمند، احتمال خریدهای لحظه‌ای را افزایش می‌دهد.
۸- مسیر حرکت مشتری‌ها را «ساعتگرد» طراحی کنید
شاید جالب باشد بدانید که نتایج مطالعات روی رفتار مشتری‌ها نشان داده‌اند که بسیاری از آنها در زمان ورود به سوپرمارکت‌های بزرگ یا فروشگاه‌‌ها، به‌صورت ناخودآگاه مسیر ساعتگرد را طی می‌کنند. بنابراین بهتر است درب ورودی سوپرمارکت، قفسه‌ها و تابلوها را بر اساس مسیر ساعتگرد طراحی کنید تا حرکت روان‌تری ایجاد شود و احتمال عبور مشتری، از بخش‌های کلیدی بالا برود. این مسیر باید بدون بن‌بست و با نقاط توقف جذاب همراه باشد.
۹- نقاط توقف هدفمند باعث افزایش توجه و خرید می‌شوند
در نقاطی از مسیر حرکت بین قفسه‌ها که احتمال خستگی یا کاهش تمرکز مشتری وجود دارد، می‌توانید استندهای مناسبتی، کالاهای تخفیف‌دار یا نمونه‌های رایگان محصولات، قرار دهید تا توجه مشتری جلب شود. این نقطه‌های توقف نه‌تنها زمان حضور مشتری را بیشتر و فرصت فروش کالاهای خاص یا فصلی را فراهم می‌کنند.
۱۰- عبور از کنار کالاهای سودآور باید به‌صورت طبیعی اتفاق بیفتد
مسیرهای حرکت مشتری‌ها را طوری طراحی کنید که از کنار کالاهای با حاشیه سود بالا یا مکمل عبور کنند. مثلا عبور از کنار قفسه‌های نوشیدنی قبل از رسیدن به بخش تنقلات، احتمال خرید ترکیبی (خرید نوشیدنی و تنقلات به طور همزمان) را بالا می‌برد. فقط مراقب باشید طراحی باید طوری باشد که مشتری احساس اجبار نکند و نسبت به بررسی کالاها، کنجکاو و علاقه‌مند شود.
۱۱- مسیرهای واضح و قابل فهم از سردرگمی مشتری جلوگیری می‌کنند
مسیرهای پیچیده یا نامشخص در فروشگاه باعث سردرگمی، خستگی و نارضایتی مشتری می‌شوند. استفاده از تابلوهای راهنما، رنگ‌بندی بخش‌ها، کف‌پوش‌های متفاوت و نورپردازی هدفمند، می‌تواند مسیر حرکت را واضح‌تر کند. طوری که مشتری بدون نیاز به پرسش یا جست‌وجوی زیاد، بتواند کالاهای مورد نظر خود را پیدا کند.
۱۲- اقلام ضروری باید در انتهای راهروها قرار بگیرند
کالاهای پرمصرف خانوار مثل دستمال کاغذی، روغن یا برنج بهتر است در انتهای راهروها چیده شوند. این چیدمان باعث می‌شود مشتری‌ها برای رسیدن به آنها از کنار کالاهای دیگر عبور کنند و احتمال خریدهای جانبی افزایش پیدا کند. این تکنیک ساده، به صورت غیرمستقیم احتمال فروش کالاهای کمتر دیده‌شده را بالا می‌برد.
۱۳- مواد غذایی پرفروش را در قفسه‌های بالاتر قرار دهید
قفسه‌های مرکزی سوپرمارکت که در سطح دید مستقیم مشتری هستند، بهترین مکان برای قرار دادن محصولات پرفروش‌اند. در مقابل، کالاهای جدید یا کم‌فروش می‌توانند در طبقات بالاتر یا پایین‌تر قرار بگیرند و توجه مشتری به کالاهای اصلی جلب شود. این اصل ساده، یکی از مؤثرترین روش‌ها برای مدیریت و جلب توجه مشتری در لحظه خرید است.
بیشتر بخوانید: نکاتی که قبل از راه اندازی سوپرمارکت باید بدانید (مزایا و معایب)
۱۴- تغییر دوره‌ای جای کالاها باعث تحریک دوباره توجه مشتری می‌شود
وقتی چیدمان سوپرمارکت برای مدت طولانی تغییر نکند و یکنواخت بماند، چشم مشتری به مسیرها و محل کالاها عادت می‌کند و احتمال کشف محصولات جدید یا خریدهای ناگهانی کم می‌شود. با جابه‌جا کردن دوره‌ای جای کالاها، مثلاً هر سه تا چهار ماه یک‌بار، می‌توانید این عادت دیداری را بشکنید و توجه مشتری را دوباره فعال کنید.
این تغییرات باعث می‌شود مشتری‌ها مسیرهای جدیدی را در فروشگاه طی کنند، با محصولات کمتر دیده‌شده مواجه شوند و حس تنوع و تازگی در فروشگاه شکل بگیرد. البته این جابه‌جایی باید با حفظ منطق دسته‌بندی و وضوح مسیرها انجام شود تا مشتری دچار سردرگمی نشود.
۱۵- چیدمان نقاط کور سوپرمارکت را از قلم نیندازید
استفاده از نقاط کور در فروشگاه، مثل گوشه‌های انتهایی، کنار ستون‌ها یا پشت قفسه‌های بزرگ، یعنی بهره‌برداری هوشمندانه از فضاهایی که معمولاً کمتر به چشم مشتری می‌آیند. این قسمت‌ها اگر خالی بمانند، به اصطلاح «فضای مرده» می‌شوند و هیچ نقشی در فروش ندارند. اما اگر در این نقاط کالاهای خاص، فصلی یا برندهای تازه‌وارد قرار بگیرند، هم دیده می‌شوند و هم حس کشف و تنوع را برای مشتری ایجاد می‌کنند.
این تکنیک باعث می‌شود فروشگاه از تمام ظرفیت فضایی خود استفاده کند و محصولات کمتر دیده‌شده هم شانس فروش پیدا کنند. فقط باید دقت کرد که مسیر دسترسی به این نقاط، راحت و چیدمان آنها با بقیه فضا هماهنگ باشد.
16- استفاده از چرخ دستی باعث افزایش حجم خرید می‌شود
چرخ دستی‌ها فضای بیشتری نسبت به سبدهای دستی اشغال می‌کنند و حمل آنها آسان‌تر است. این ویژگی باعث می‌شود مشتری‌ها زمان بیشتری را در فروشگاه بگذرانند و بدون محدودیت فیزیکی، کالاهای بیشتری انتخاب کنند. در نتیجه، استفاده از چرخ دستی به‌صورت غیرمستقیم میزان فروش را افزایش می‌دهد. همچنین، حس راحتی در حمل کالاها، خرید را راحتتر می‌کند و فشار فیزیکی به خریدار وارد نمی‌شود.
17- چیدمان کالاها باید با زمان‌های پرتردد هماهنگ باشد
در ساعات خاصی از روز یا روزهای مشخص هفته، بعضی کالاها با افزایش تقاضا مواجه می‌شوند؛ مثلا، نوشیدنی‌ها و تنقلات در ساعات عصر، یا مواد شوینده در پایان هفته. هماهنگ کردن چیدمان سوپرمارکت با این الگوهای زمانی، باعث دسترسی سریع‌تر مشتری‌ها به کالاهای مورد نظر و افزایش فروش در بازه‌های پرتردد می‌شود. همچنین جریان ترافیک در فروشگاه را کاهش می‌دهد.
۱۸- کالاهای کوچک باید در مسیرهای عبوری قرار گیرند
کالاهایی با اندازه کوچک و قیمت پایین مثل آدامس، باتری، ماسک یا ژل ضدعفونی‌کننده، معمولاً در دسته خریدهای لحظه‌ای قرار می‌گیرند. قرار دادن این اقلام در مسیرهای عبوری یا نزدیک صندوق فروش، احتمال دیده شدن و انتخاب ناگهانی آنها را افزایش می‌دهد. این تکنیک ساده می‌تواند به طور قابل‌توجهی سود سوپرمارکت را بالا ببرد.
۱۹- از داده‌های خرید قبلی برای چیدمان هوشمند بهره ببرید
در سوپرمارکت‌هایی که از صندوق‌های فروش مجهز به نرم‌افزار سوپرمارکت با قابلیت ثبت خرید استفاده می‌شود، می‌توان رفتار مشتری‌ها را تحلیل و کالاهای پرفروش را شناسایی کرد. با کمک گرفتن از این اطلاعات، می‌توان محصولات پرتقاضا را در نقاط طلایی فروشگاه و در سطح دید مشتری قرار داد. این چیدمان، موجب افزایش فروش هدفمند و بهبود تجربه خرید می‌شود.
برای آشنایی با بهتربن نرم‌افزارهای سوپرمارکت بر روی لینک کلیک کنید.
۲۰- حواستان به موجودی کالاهای سوپرمارکت باشد
مدیریت موجودی و تأمین به‌موقع کالاها نقش مهمی در حفظ نظم، رضایت مشتری و افزایش فروش سوپرمارکت دارد. این کار یعنی همیشه حواسمان به سطح موجودی کالاها باشد، تقاضای مشتری را پیش‌بینی کنیم و با تأمین‌کننده‌ها هماهنگ باشیم تا قفسه‌ها خالی نمانند.
اگر کالاها به‌موقع شارژ نشوند، مشتری ناامید می‌شود و احتمال از دست رفتن فروش، بالا می‌رود. استفاده از نرم‌افزارهای فروشگاهی هوشمند و روش‌های دقیق انبارداری کمک می‌کند تا موجودی انبار همیشه تحت کنترل باشد و این مدیریت درست باعث می‌شود فروشگاه همیشه آماده پاسخ‌گویی به نیاز مشتری‌ها باشد.
